Vừa qua, khoa Cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc đã tiếp nhận trường hợp người bệnh là ông N.V.L (54 tuổi, trú tại Vĩnh Yên) nhập viện trong tình trạng liệt hoàn toàn nửa người phải, đột ngột lơ mơ, rối loạn chức năng ngôn ngữ. Qua khai thác thông tin, sau giờ nghỉ trưa, khi đang ngồi làm việc trong phòng điều hòa, ông L. cảm thấy cứng đờ nửa người bên phải, không cử động được, không nói được, không đi và đứng được, đồng nghiệp phát hiện đã nhanh chóng đưa ông L. đến cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc. Sau khi thăm khám ban đầu, các bác sĩ nhận định người bệnh bị đột quỵ não tối cấp, kết quả chụp mạch máu não cho hình ảnh tắc động mạch não giữa cấp tính.

Sau khi chẩn đoán và xác định rõ tình trạng bệnh, các bác sĩ đã thống nhất áp dụng phương pháp điều trị tiên tiến nhất hiện tại là can thiệp nội mạch dưới máy chụp mạch số hóa xóa nền (DSA), hút huyết khối gây tắc mạch nhằm tái thông mạch não cho người bệnh. Ca can thiệp được tiến hành khẩn trương bởi BSCKII. Nguyễn Văn Huy - Giám đốc Trung tâm Tim mạch, Phó Giám đốc Bệnh viện và BS. Bùi Đức Thọ - Khoa Cấp cứu đã diễn ra thuận lợi, thành công khai thông động mạch bị tắc. Thời điểm tính từ khi khởi phát triệu chứng đến can thiệp tái thông hoàn toàn mạch não cho người bệnh chỉ khoảng 1 giờ, rất nhanh so với thời gian trung bình của các ca bệnh khác được ghi nhận. Ngay sau can thiệp, người bệnh đã tỉnh táo trở lại, sức cơ bên liệt dần phục hồi, không còn tình trạng liệt mặt, nói méo tiếng. Người bệnh được tầm soát các yếu tố nguy cơ về bệnh lý tim mạch, đột quỵ trước khi ra viện trong trạng thái hoàn toàn khỏe mạnh 4 ngày sau đó.

BS. Bùi Đức Thọ - Khoa Cấp cứu khám cho người bệnh N.V.L sau khi hút huyết khối thành công

Bác sĩ Bùi Đức Thọ - Khoa Cấp cứu cho biết: “Nắng nóng, nền nhiệt độ tăng cao cùng nhiều cơn mưa lớn đã kéo theo nhiều loại hình bệnh tật như say nắng, say nóng, các bệnh lý truyền nhiễm, hô hấp, tiêu hóa… đặc biệt đây cũng là yếu tố nguy cơ cao của đột quỵ. Trong thời tiết này, người dân hay có thói quen sử dụng điều hòa với nhiệt độ thấp đến rất thấp, gây ra sự chênh lệch nhiệt độ cao giữa các phòng. Theo đó, việc di chuyển giữa các khu vực có nhiệt độ chênh lệch lớn, cơ thể phải điều chỉnh liên tục để ứng phó với sự thay đổi. Cụ thể, khi nhiệt độ cao, các mạch máu sẽ giãn ra để tăng cường quá trình tản nhiệt, ngược lại, khi nhiệt độ lạnh đột ngột, mạch máu sẽ co lại, sự co giãn mạch bất thường này kết hợp với các yếu tố nguy cơ hiện hữu như người có bệnh lý nền về tăng huyết áp, xơ vữa mạch máu, rối loạn nhịp tim… làm tăng nguy cơ tổn thương mạch máu, tắc mạch gây nên đột quỵ. Trong 2 tuần nắng nóng vừa qua chúng tôi tiếp nhận số lượng bệnh nhân với bệnh triệu chứng đột quỵ tăng cao đáng kể. Do đó, để phòng tránh những nguy cơ bị đột quỵ trong thời tiết nắng nóng, việc tầm soát sức khỏe là rất quan trọng, đặc biệt với người cao tuổi, người có tiền sử bệnh nền liên quan đến tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu…, người thường xuyên sử dụng thuốc lá, rượu bia, các chất kích thích, hoặc trong gia đình có người thân trực hệ bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ não sớm trước 55 tuổi (đối với nam) và trước 65 tuổi (đối với nữ).”

Các bác sĩ chuyên khoa khuyến cáo: Mùa hè là cao điểm nắng nóng, nhiệt độ lên cao là yếu tố nguy cơ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, nhất là người già và người mắc bệnh mạn tính. Những đối tượng trên nên hạn chế ra ngoài đường khi nắng gắt, chỉ nên ra ngoài vào buổi sáng sớm và chiều muộn khi trời đã dịu mát. Người dân có thể dùng điều hòa để làm mát nhưng chỉ nên giới hạn nhiệt độ ở khoảng 27 độ C cùng mức chênh lệch trong và ngoài phòng không nên vượt quá 7 độ C. Ngoài ra, thời tiết nóng khiến cho cơ thể mất nhiều nước, do đó cần chú ý thường xuyên bổ sung đủ nước trong ngày để giúp tăng thể tích dịch cơ thể, tránh máu tăng đặc dẫn tới sự hành thành huyết khối (cục máu đông). Đồng thời xây dựng lối ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, kiểm soát cân nặng ổn định và không sử dụng chất kích thích nhưu rượu bia, thuốc lá,…

Người dân cũng cần đặc biệt cảnh giác với các dấu hiệu sớm của tai biến và đột quỵ, khi thấy bản thân hoặc người xung quanh xuất hiện những biểu hiện như:

•  Đau nhức đầu

•  Hoa mắt, choáng váng, mất thăng bằng

•  Không thể cử động tay, tê cứng hoặc yếu liệt 1 bên cơ thể

•  Sự biến đổi bất thường trên khuôn mặt: liệt cơ mặt, méo miệng, mặt xệ xuống,…

•  Khó nói, nói đớ, phát âm không rõ, nói dính chữ, nói ngọng bất thường…

•  Thay đổi hành vi như rối loạn tâm thần, mất phương hướng, lên cơn co giật

•  Ngất xỉu, bất tỉnh

Cần ngay lập tức gọi cấp cứu hoặc chuyển người bệnh đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt. Bởi vấn đề thời gian là tối quan trọng trong cấp cứu đột quỵ, đặc biệt là thể đột quỵ nhồi máu não, từ lúc khởi phát các triệu chứng cần nhanh chóng đưa người bệnh đến bệnh viện trong “thời gian vàng”, bởi thời gian can thiệp càng sớm, khả năng được cứu sống và phục hồi của người bệnh càng cao, ngược lại nếu đến muộn và can thiệp chậm trễ, người bệnh có thể phải đối mặt với cuộc sống tàn phế, liệt hoàn toàn nửa người trong suốt quãng đời còn lại hay thậm chí tử vong.    

Tác giả: Thành Tuyên