*Bài viết có sự cố vấn chuyên môn của BS.CKI. Bùi Văn Hậu – K. CĐHA

Chụp X-quang là gì?

Chụp X quang là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh được áp dụng phổ biến trong nhiều thập kỷ qua. Nó tạo ra hình ảnh rõ nét về hệ cơ xương và một số mô trong cơ thể, từ đó giúp bác sĩ chẩn đoán, theo dõi và điều trị nhiều loại bệnh lý, đặc biệt là các bệnh liên quan đến xương khớp, tim mạch, hô hấp.

Phương pháp này sử dụng các cảm biến điện tử để chuyển đổi tia X thành hình ảnh số. Hình ảnh số có thể được quan sát trên màn hình máy tính, chỉnh sửa, lưu trữ hoặc gửi qua mạng dễ dàng. Từ đó, quá trình chẩn đoán sẽ diễn ra nhanh chóng và chính xác hơn.

Chụp X-quang được áp dụng khảo sát những bộ phận nào?

Kỹ thuật X-quang được sử dụng để kiểm tra nhiều bộ phận của cơ thể như:

• Xương và răng

• Gãy xương và nhiễm trùng: Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng gãy xương và nhiễm trùng ở xương/răng sẽ hiển thị rõ ràng trên phim chụp X-quang.
• Viêm khớp: Chụp X-quang là phương pháp dễ dàng nhất giúp chẩn đoán bệnh viêm khớp, cũng như xác định mức độ khớp bị thương tổn.
• Răng: Nha sĩ sử dụng máy X-quang để kiểm tra lỗ sâu trên răng hoặc các vấn đề về răng khác như răng mọc lệch, mọc ngầm, …
• Loãng xương: Các phương pháp chụp X-quang đặc biệt có thể đo mật độ xương.
• Ung thư xương: Chụp X-quang sẽ cho ra hình ảnh khối u xương.
• X-quang xương giúp xác định tình trạng tổn thương xương, khớp cũng như các mô xung quanh khu vực này

• Ngực

• Viêm phổi và các bệnh lý đường hô hấp khác: Các dấu hiệu của bệnh viêm phổi, lao hoặc ung thư phổi có thể hiển thị trên X-quang ngực.
• Ung thư vú: Chụp X-quang được áp dụng để kiểm tra mô vú, từ đó phát hiện các biểu hiện của ung thư vú.
• Suy tim sung huyết: Triệu chứng suy tim sung huyết hiển thị rõ ràng trên phim chụp X-quang.
• Mạch máu bị tắc nghẽn: Tiêm chất cản quang chứa i-ốt sẽ giúp làm nổi bật các phần của hệ thống tuần hoàn, nhờ đó phát hiện sớm những đoạn mạch máu bị tắc nghẽn.

• Bụng

Các vấn đề về đường tiêu hóa: Bari, một chất cản quang, có tác dụng làm rõ nét hình ảnh X-quang, giúp phát hiện sớm các vấn đề trong hệ tiêu hóa.

Dị vật kim loại bị nuốt: Nếu trẻ nhỏ không may nuốt phải vật gì đó, phim chụp X-quang sẽ cho biết vị trí của vật đó.

Kỹ thuật chụp X-quang kỹ thuật số có những ưu điểm gì so với chụp X-Quang truyền thống?

Chất lượng hình ảnh vượt trội

 Máy chụp X-quang kỹ thuật số là thiết bị cung cấp chất lượng hình ảnh vượt trội hơn so với loại máy truyền thống. Hình ảnh số có độ nét, độ tương phản cao và chi tiết. Từ đó, giúp bác sĩ CĐHA dễ dàng quan sát các vấn đề bất thường. Đồng thời, hình ảnh số có thể chỉnh sửa, phóng to hoặc lọc để cải thiện khả năng chẩn đoán.

Khả năng hiển thị tức thì

Là ưu điểm quan trọng của chụp phim kỹ thuật số. Điều này giúp bác sĩ CĐHA thuận tiện và tương tác tốt hơn với người bệnh. Người bệnh sẽ có cái nhìn tổng quan hơn về quá trình điều trị của bản thân. Qua đó, họ có thể thảo luận với bác sĩ và đưa ra quyết định nhanh chóng.

Tiết kiệm thời gian và chi phí

 Việc sử dụng hình ảnh số cho phép cơ sở y tế không cần sử dụng tấm phim. Đồng thời, cũng không cần dùng tới các dung dịch hóa học. Vì vậy, có thể tiết kiệm thời gian, chi phí cho việc trích xuất hình ảnh và lưu trữ. Hình ảnh sẽ hiển thị trực tiếp trên màn hình máy tính giúp bác sĩ lẫn người bệnh tiết kiệm thời gian điều trị. Bên cạnh đó, hình ảnh kỹ thuật số còn dễ dàng lưu trữ trong hệ thống và chia sẻ qua không gian mạng.

Giảm lượng bức xạ cho người bệnh và nhân viên y tế

 Máy chụp kỹ thuật số thường có độ nhạy cao hơn so với các loại máy truyền thống. Do đó, thiết bị này cần ít bức xạ hơn để tạo ra hình ảnh số. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ gây hại của tia X cho người bệnh và nhân viên y tế.

 Hệ thống X-quang trực tiếp (Direct Radiography)

Tương tự như nguyên tắc được sử dụng trong máy chụp ảnh kỹ thuật số, hệ thống X - quang trực tiếp dùng bảng cảm ứng và hiển thị hình ảnh ngay sau khi chụp. Hệ thống X-quang trực tiếp chỉ sử dụng một tấm thu nhận ảnh duy nhất (được đặt trong phòng chụp) và kết nối trực tiếp với 1 máy tính (đặt bên ngoài phòng chụp). Chỉ khoảng 2 giây sau khi ấn công tắc chụp là kết quả chụp X-quang đã hiển thị trên màn hình máy tính.

Hình ảnh thu được có chất lượng cao và cực kỳ rõ nét, đồng thời có thể lưu trữ trong hồ sơ, sao lục hoặc truyền gửi qua mạng dễ dàng. Với hệ thống DR này, bác sĩ có thể chụp nhiều vị trí liên tục và sẽ thu được hình ảnh trong thời gian ngắn.

Ngoài ra, hệ thống này không cần sử dụng máy chuyên dụng mà có thể tích hợp được với mọi loại máy tính nên rất dễ dàng cho việc lắp đặt hay sử dụng.

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc được trang bị 02 hệ thống máy chụp DR cố định và 02 máy chụp DR di động về cơ bản đã đáp ứng được nhu cầu khám chữa bệnh của người dân.

Tác giả: Thành Tuyên