Đái tháo đường là bệnh lý rối loạn chuyển hóa mạn tính, đang ngày càng phổ biến tại Việt Nam và trên toàn thế giới. Nếu không được kiểm soát tốt, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy thận, mù lòa, hoại tử chi,… Tuy nhiên, người bệnh hoàn toàn có thể chung sống khỏe mạnh với đái tháo đường nếu biết cách tự kiểm soát đường huyết hiệu quả mỗi ngày.

Việc kiểm soát tốt đường huyết không chỉ phụ thuộc vào thuốc điều trị mà còn cần sự phối hợp đều đặn giữa chế độ ăn uống – luyện tập – theo dõi và tuân thủ điều trị. Dưới đây là một số lưu ý để mỗi người bệnh áp dụng trong đời sống hàng ngày:

1. Kiểm soát theo dõi đường huyết và tuân thủ điều trị

Người bệnh cần thường xuyên đo và ghi lại nhật ký kết quả đo đường huyết tại nhà. Cần lưu ý các thời điểm đo bao gồm: đo đường huyết lúc đói (trước khi ăn sáng, ăn trưa hoặc ăn chiều), đo đường huyết sau ăn (cách 2 giờ sau khi ăn sáng, ăn trưa hoặc ăn chiều), trước khi ngủ, trước hoặc sau khi tập thể dục. Ngoài phương pháp sử dụng máy đo đường huyết thông thường, hiện nay các thiết bị theo dõi đường huyết liên tục là kỹ thuật mới có thể hỗ trợ hiệu quả cho người bệnh tiểu đường, đồng thời , giúp bác sĩ đưa ra các tư vấn cần thiết, kịp thời điều chỉnh chế độ điều trị, kiểm soát tốt đường huyết cho người bệnh.

Bên cạnh đó người bệnh cần uống thuốc theo nguyên tắc 3Đ: đúng giờ, đúng liều, đều mỗi ngày. Không tự ý ngưng thuốc dù cảm thấy khỏe hơn.

Người bệnh cũng cần tuân thủ lịch tái khám định kỳ và báo cho bác sĩ nếu có biểu hiện bất thường.

2.  Chế độ ăn uống lành mạnh

Chế độ ăn hợp lý là nền tảng trong điều trị đái tháo đường, chế độ dinh dưỡng khoa học sẽ giúp người bệnh đái tháo đường kiểm soát tốt đường huyết, cân nặng và giảm thiểu các biến chứng:

• Ăn đủ bữa, đúng giờ, không bỏ bữa;
• Ưu tiên thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp như rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, đậu, trái cây như ổi, cam, táo...;
• Hạn chế các loại bánh kẹo, nước ngọt, trái cây nhiều đường như dưa hấu, xoài chín, nhãn…;
• Không nên uống nước ép trái cây, đặc biệt là loại có thêm đường;
• Hạn chế dùng rượu bia, thực phẩm nhiều mỡ và muối.

📌 Mẹo nhỏ: Áp dụng phương pháp đĩa ăn lành mạnh:

• ½ đĩa là rau củ
• ¼ đĩa là chất đạm (thịt nạc, cá, đậu hũ...)
• ¼ đĩa là tinh bột (gạo lứt, khoai...)

3. Tập luyện đều đặn, hợp lý

Việc tập thể dục cùng với chế độ ăn hợp lý được coi là nền tảng của mọi phác đồ điều trị bệnh tiểu đường:

• Khuyến khích người bệnh vận động thường xuyên, tăng cường tập thể dục ít nhất 30 phút/ ngày và ít nhất 5 ngày/ tuần;
• Tránh tập khi đang đói, mệt, hoặc khi đường huyết cao >14 mmol/L hay thấp <5,5 mmol/L;
• Người đang dùng insulin cần theo dõi đường huyết trước và sau khi tập để phòng ngừa hạ đường huyết.

Kiểm soát tốt đường huyết không nằm ở những điều quá phức tạp, mà bắt đầu từ những thay đổi nhỏ trong cuộc sống hằng ngày: ăn uống điều độ, vận động thường xuyên, dùng thuốc đúng cách và theo dõi sức khỏe đều đặn. Đó chính là “chìa khóa” giúp người bệnh đái tháo đường sống khỏe, sống chủ động và phòng ngừa hiệu quả các biến chứng nguy hiểm.

Hồng Nhung