*Bài viết do khoa Dinh Dưỡng tham mưu thực hiện

Một trong những yếu tố then chốt để kiểm soát hiệu quả đái tháo đường thai kỳ chính là chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý, vừa giúp ổn định đường huyết, vừa đảm bảo cung cấp đầy đủ vi chất cần thiết cho sự phát triển toàn diện của thai nhi.

Nguyên tắc dinh dưỡng cơ bản cho mẹ bầu đái tháo đường thai kỳ

Mẹ bầu cần xây dựng khẩu phần ăn đa dạng, cân đối, chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày. Việc chia đều thành 3 bữa chính và 1 đến 2 bữa phụ không chỉ giúp duy trì năng lượng ổn định mà còn tránh tình trạng tăng đường huyết đột ngột sau ăn.

Chất bột đường (Carbohydrate) là thành phần có ảnh hưởng nhanh và mạnh nhất đến mức đường huyết. Do đó, mỗi bữa ăn nên được phối hợp hợp lý giữa Carbohydrate, protein và chất béo tốt để làm chậm quá trình hấp thu đường, giữ cho đường huyết ổn định lâu dài.

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, nhu cầu năng lượng của phụ nữ mang thai tăng thêm khoảng 300 – 500 kcal/ngày từ tam cá nguyệt thứ hai. Tuy nhiên, điều quan trọng là mẹ bầu cần ăn vừa đủ, tránh tăng cân quá nhanh làm gia tăng nguy cơ biến chứng.

Tỷ lệ dinh dưỡng hợp lý trong khẩu phần ăn hằng ngày

• Chất bột đường: chiếm khoảng 50 – 60% tổng năng lượng, ưu tiên nguồn gốc tự nhiên, giàu chất xơ, chỉ số đường huyết thấp.
• Chất đạm (Protein): chiếm khoảng 20 – 25%, trong đó hơn 50% nên là protein động vật từ thịt nạc, cá, trứng, sữa.
• Chất béo: khoảng 15 – 25%, nên sử dụng dầu thực vật như dầu mè, dầu oliu, dầu hạt cải…
• Chất xơ: giúp làm chậm hấp thu  đường, hỗ trợ tiêu hóa, ngăn táo bón. Mẹ bầu nên ăn khoảng 300 – 500g rau xanh và 200 – 500g trái cây ít ngọt mỗi ngày, chia nhiều bữa nhỏ.

Thực phẩm nên ưu tiên và thực phẩm nên hạn chế

Thực phẩm nên chọn:

• Nguồn bột đường tốt: gạo lứt, ngũ cốc nguyên cám, bánh mì đen, khoai, ngô, miến dong nguyên chất.
• Đạm động vật ít béo: cá nạc, tôm, cua, thịt nạc thăn, trứng, cá nhỏ ăn cả xương.
• Đạm thực vật: đậu phụ, đậu nành, sữa hạt không đường.
• Dầu thực vật giàu acid béo không no: dầu mè, dầu hướng dương, dầu oliu.
• Rau xanh và trái cây ít ngọt: rau mồng tơi, rau khoai lang, đay, bí xanh, bưởi, ổi, thanh long, cam, đu đủ chín.

Thực phẩm nên hạn chế:

• Gạo trắng, bánh mì trắng, bún, miến công nghiệp.
• Phủ tạng động vật, mỡ lợn, bơ, các món chiên rán.
• Trái cây nhiều đường như mít, xoài, nhãn, vải, chuối, hồng xiêm.
• Đồ ngọt, nước ngọt có gas, bánh kẹo, mứt, quả sấy khô.
• Các loại bột tinh chế như bột sắn dây, bột dong.

Lưu ý trong từng giai đoạn thai kỳ

Vào những tháng cuối thai kỳ, khi tình trạng phù chân có thể xuất hiện, mẹ bầu cần giảm lượng muối tiêu thụ còn dưới 6g/ngày để hạn chế giữ nước và huyết áp cao.

Lời khuyên từ chuyên gia

Chế độ ăn của mẹ bầu đái tháo đường thai kỳ không cần kiêng khem tuyệt đối, nhưng cần tuân thủ sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa hoặc chuyên gia dinh dưỡng, kết hợp kiểm tra đường huyết định kỳ. Việc kiểm soát tốt sẽ đảm bảo an toàn cho mẹ trong suốt thai kỳ và mang lại sự phát triển khỏe mạnh cho thai nhi.

Nếu bạn đang mang thai và có chỉ số đường huyết cao hoặc được chẩn đoán đái tháo đường thai kỳ, hãy đến khám tại các cơ sở y tế uy tín như Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc để được theo dõi, tư vấn và xây dựng thực đơn phù hợp cho từng giai đoạn thai kỳ.

Tác giả: Hà Trang