5S là tên một phương pháp quản lý, sắp xếp nơi làm việc. Nó được viết tắt của 5 từ trong tiếng Nhật bao gồm: Seiri (Sàng lọc), Seiton (Sắp xếp), Seiso (Sạch sẽ), Seiketsu (Săn sóc) và Shitsuke (Sẵn sàng):
- Sàng lọc: Seiri hay Sàng lọc có nghĩa là phân loại, tổ chức các vật dụng theo trật tự. Đây chính là bước đầu tiên doanh nghiệp cần làm trong thực hành 5S. Nội dung chính của S1 là phân loại, di dời những thứ không cần thiết, có thể bán đi hoặc tái sử dụng.
- Sắp xếp: Sau khi đã loại bỏ các vật dụng không cần thiết thì công việc tiếp theo là tổ chức các vật dụng còn lại một cách hiệu quả theo tiêu chí dễ tìm, dễ thấy, dễ lấy, dễ trả lại.
- Sạch sẽ: Thường xuyên vệ sinh, giữ gìn nơi làm việc sạch sẽ thông qua việc tổ chức vệ sinh tổng thể và tổ chức vệ sinh hàng ngày máy móc vật dụng và khu làm việc. S3 hướng tới cải thiện môi trường làm việc, giảm thiểu rủi ro, tai nạn đồng thời nâng cao tính chính xác của máy móc thiết bị (do ảnh hưởng của bụi bẩn).
- Săn sóc: Luôn luôn kiểm tra, duy trì 3S ở trên. Bằng việc phát triển S4, các hoạt động 3S sẽ được cải tiến dần dựa theo tiêu chuẩn đã đặt ra và tiến tới hoàn thiện 5S trong doanh nghiệp.
- Sẵn sàng: Nghĩa là rèn luyện, tạo nên một thói quen, nề nếp, tác phong cho mọi người trong thực hiện 5S.
Khu vực để xe tiêm được định vị bằng các vạch màu
Nhận thấy tầm quan trọng cũng như cần thiết triển khai mô hình 5S tại Bệnh viện nhằm tạo nên cảnh quan môi trường sạch sẽ, ngăn nắp, an toàn từ đó phát huy được nhiều sáng kiến, cải tiến kỹ thuật và tạo lập thái độ làm việc tích cực, tận tụy của toàn thể cán bộ, thầy thuốc trong toàn Bệnh viện. Nên nguyên tắc 5S bắt đầu được đi vào triển khai từ tháng 3/2017 tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh.
Trong thời gian đầu áp dụng vào thực tế, mô hình 5S đã được một số khoa, phòng tại Bệnh viện nhiệt tình hưởng ứng và đạt được một số kết quả đáng khích lệ, điển hình như : Khoa Nội thần kinh, Ngoại thần kinh, Nội A… hoạt động cải tiến này đã được thực hiện thành công ở các bước: Sàng Lọc, Sắp Xếp, Sạch Sẽ không gian làm việc và đang được Săn Sóc hàng ngày để luôn Sẵn Sàng khi cần sử dụng.
Tuy nhiên khi triển khai mô hình 5S, Bệnh viện gặp không ít khó khăn như phương pháp còn mới đối với nhân viên của khoa, phòng; thực hiện 5S đòi hỏi ý thức tự giác, sự tỉ mỉ, đầu tư nhiều thời gian nên dễ gây nản chí,… Mặc dù vậy, nhờ sự chỉ đạo sát sao của Ban Giám đốc Bệnh viện, đặc biệt là sự quyết tâm của tập thể cán bộ, thầy thuốc Bệnh viện. Nên sau một tháng triển khai, một số khoa đi đầu trong việc ứng dụng mô hình 5S tại Bệnh viện đã đạt được mục tiêu ban đầu đề ra. Hiện tại, 5S đã trở thành “thói quen” của nhân viên, đã đạt được các kết quả như sau:
- Môi trường: Môi trường làm việc sạch sẽ, ngăn nắp, khoa học
- Thời gian: Rút ngắn thời gian trong việc tìm kiếm dụng cụ, vật tư y tế
- Đối với người bệnh: Tạo sự tin tưởng khi sử dụng dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh tại Bệnh viện
- Hiệu suất công việc: Rút ngắn thời gian cho nhân viên
- Tinh thần nhân viên: Phấn khởi, tự hào về nơi làm việc của mình
Khu vực để rác được phân loại định vị bằng các vạch màu
Theo bà Đinh Thị Ngọc Thủy–Trưởng phòng Điều dưỡng Bệnh viện Đa khoa tỉnh, để triển khai có hiệu quả mô hình 5S, bên cạnh sự chỉ đạo sát sao của các cấp lãnh đạo thì bản thân mỗi cán bộ cần thực sự hiểu và có sự quan tâm đúng mực đối với mô hình này. Vì vậy, cán bộ, thầy thuốc của toàn Bệnh viện cần được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng về nguyên tắc 5S để đưa mô hình này tiếp tục được áp dụng sâu rộng và mang lại hiệu quả thiết thực hơn.
nguyên nhân của việc nguyên tắc 5S chưa thực sự hiệu quả là do bản thân mỗi cán bộ chưa thực sự hiểu và có sự quan tâm đúng mực đối với mô hình này. Cán bộ, thầy thuốc của toàn Bệnh viện cần được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng về nguyên tắc 5S để đưa mô hình này tiếp tục được áp dụng sâu rộng và mang lại hiệu quả thiết thực hơn.
Thực tế Phương pháp 5S là phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả để cải thiện môi trường làm việc đặc biệt là đối với môi trường ngành Y tế. Ngày càng nhiều đơn vị y tế trong nước ứng dụng 5S vào trong các hoạt động của bệnh viện. 5S là tiền đề cho việc ứng dụng phương pháp “tinh gọn trong y tế” (Lean Hospital) giúp cho hoạt động của bệnh viện trôi chảy, tinh gọn, giảm chi phí vận hành và nâng cao chất lượng trong cung cấp dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh. Hi vọng một ngày không xa, Bệnh viện Đa khoa tỉnh sẽ là lá cờ đầu trong việc triển khai có hiệu quả nguyên tắc 5S trên địa bàn tỉnh cũng như khu vực.
Tác giả: Thu Thủy