*Bài viết được cố vấn chuyên môn bởi BS. CKII. Trần Văn Quang - TK. Gây mê hồi sức.

Kỹ thuật Gây tê ngoài màng cứng là gì?

Gây tê ngoài màng cứng là một kỹ thuật gây tê vùng được thực hiện bằng cách đưa thuốc tê vào bên trong khoang ngoài màng cứng nhằm ức chế dẫn truyền thần kinh ở một vùng nhất định trên cơ thể do các rễ thần kinh chi phối. Kỹ thuật này hiện đang là một trong những kỹ thuật hiệu quả nhất và có tính linh hoạt cao đối với chuyên ngành gây mê hiện nay. Đây là kỹ thuật gây tê vùng duy nhất có khả năng thực hiện ở hầu như bất kỳ vị trí nào của cột sống và có nhiều ứng dụng quan trọng trong lâm sàng.

Gây tê ngoài màng cứng được các bác sĩ ứng dụng linh hoạt hơn so với gây tê tuỷ sống, cho phép kỹ thuật viên gây mê có nhiều lựa chọn hơn để vô cảm, giảm đau cũng như để chẩn đoán và chữa trị nhiều hội chứng hoặc bệnh lý mãn tính. Ngoài ra, kỹ thuật gây tê vùng này còn được sử dụng kết hợp với thủ thuật gây mê nội khí quản, giúp giảm độ sâu gây mê, từ đó làm ổn định huyết động hơn trong quá trình gây mê. Hơn nữa, gây tê ngoài màng cứng cũng có hiệu quả giảm đau cao trong giai đoạn đau cấp tính sau mổ, giúp cho bệnh nhân hồi phục nhanh hơn sau ca phẫu thuật, giúp mẹ bầu có cảm giác đẻ không đau.

Kỹ thuật gây tê ngoài màng cứng đang được ứng dụng phổ biến trong kiểm soát cơn đau cấp tính sau các phẫu thuật lớn

Gây tê ngoài màng cứng có tác dụng làm giảm đáp ứng sinh lý bất lợi do quá trình phẫu thuật gây ra (chẳng hạn như thai phụ sinh thường hay sinh mổ, tăng hoạt tính hệ thần kinh tự động, ức chế tim mạch, tổn thương các mô, tăng tốc độ chuyển hóa, gây rối loạn chức năng phổi và rối loạn hệ miễn dịch). Gây tê ngoài màng cứng vùng ngực giúp làm giảm tỷ lệ xảy ra nhồi máu cơ tim và các biến chứng phổi sau mổ, cũng như tác động thúc đẩy nhu động ruột nhanh trở lại, giảm hoạt hóa hệ thống đông máu.

Hiện nay trên thế giới, kỹ thuật gây tê ngoài màng cứng đang được ứng dụng phổ biến trong kiểm soát cơn đau cấp tính sau các phẫu thuật lớn ở các vùng cơ thể như ngực, bụng và chi dưới.

Ở Việt Nam, kỹ thuật gây tê vùng được nghiên cứu và bắt đầu ứng dụng từ những năm 1960. Đến nay, gây tê ngoài màng cứng đã được các bác sĩ áp dụng rộng rãi để tiến hành vô cảm cho mổ và giảm đau sau mổ. Bác sĩ có thể chỉ định thực hiện giảm đau đường ngoài màng cứng bằng cách truyền liên tục (Continuous Epidural Infusion) hoặc giảm đau do người bệnh tự điều khiển đường ngoài màng cứng (Patient Controlled Epidural Analgesia), cho phép kiểm soát tốt các cơn đau sau phẫu thuật.

Với những cải tiến về trang thiết bị, thuốc và kỹ thuật y khoa, gây tê ngoài màng cứng hiện trở nên ngày càng phổ biến và được ứng dụng ngày càng linh hoạt hơn. Theo đó, tính linh hoạt của phương pháp gây tê vùng này nghĩa là nó có khả năng được ứng dụng như một kỹ thuật vô cảm, hoặc một kỹ thuật giảm đau phối hợp (có hoặc không lưu catheter) với thủ thuật gây mê nội khí quản, giúp giảm đau trong và sau mổ đối với các phẫu thuật chi dưới, phẫu thuật vùng đáy chậu, phẫu thuật vùng bụng và ngực, đặc biệt để giảm đau cho bà bầu sinh thường hay sinh mổ, khiến cho người mẹ có cảm giác đẻ không đau.

Vì sao kỹ thuật giảm đau sau phẫu thuật bằng gây tê ngoài màng cứng được nhiều người lựa chọn trong quá trình điều trị

Đau sau phẫu thuật luôn là một nỗi ám ảnh lớn đối với người bệnh, gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng về mặt tâm lý cũng như việc làm giảm hồi phục sau phẫu thuật, làm nặng lên các tình trạng bệnh lý kèm theo như tim mạch, nội tiết, hô hấp tiêu hóa.

Đối với những phẫu thuật nhỏ, ít xâm lấn hay tổn thương tổ chức việc kiểm soát đau khá dễ dàng luôn tạo cho người bệnh cảm giác thoải mái sau phẫu thuật.

Thực hiện kỹ thuật gây tê ngoài màng cứng trong phẫu thuật lấy thai

Đối với phẫu thuật lớn trong các cuộc đại phẫu thuật như phẫu thuật vùng ngực, thần kinh, sọ não, phẫu thuật cắt cụt chi; phẫu thuật thay khớp gối, khớp háng, … các phẫu thuật ngoại khoa của bệnh lý ung thư, như cắt 2/3 dạ dày, cắt gan, cắt đại trực tràng… phẫu thuật sản phụ khoa: cắt toàn bộ tử cung, phẫu thuật lấy thai (mổ đẻ) … Việc kiểm soát đau bằng các phương pháp thông thường với những ca phẫu thuật lớn kể trên trở nên kém hiệu quả hơn, đồng thời làm gia tăng các yếu tố nguy cơ.

Cùng với sự phát triển và tiến bộ về mặt chuyên môn khoa Phẫu thuật gây mê hồi sức đã triển khai kỹ thuật gây tê ngoài màng cứng giảm đau sau phẫu thuật cho những cuộc đại phẫu thuật và đem lại hiệu quả giảm đau sau phẫu thuật, cũng như việc hồi phục sau phẫu thuật giúp người bệnh:

• Nhanh hồi phục sức khỏe.
• Giảm các biến loạn về tâm sinh lý.
• Nhanh lành vết thương.
• Giảm nguy cơ bội nhiễm.
• Giảm biến chứng do nằm lâu.
• Rút ngắn thời gian nằm viện.
• Tránh diễn biến thành đau mãn tính.

Đặc biệt, kỹ thuật Gây tê ngoài mang cứng có thể áp dụng cho những người bệnh có bệnh lý kèm theo mà không làm tăng nguy cơ biến chứng trên người bệnh và xóa tan đi sự sợ hãi về đau sau phẫu thuật.

Hiểu đúng và lựa chọn phương pháp giảm đau phù hợp không những giúp người bệnh giảm được nỗi đau về thể xác, tinh thần mà còn giúp người bệnh lấy lại được cân bằng về tâm sinh lý sau phẫu thuật mà còn nâng cao chất lượng điều trị.

Phương pháp giảm đau ngoài màng cứng có hại gì không?

Nhiều nghiên cứu trên thế giới cũng như ở Việt Nam chỉ ra một số tác dụng không mong muốn của phương pháp này như nôn, buồn nôn, ngứa do tác dụng không mong muốn của thuốc giảm đau, đau lưng do kỹ thuật gây tê…Tuy nhiên các tác dụng không mong muốn này thường ít gặp và đã được kiểm soát chặt chẽ bởi bác sĩ gây mê.

Kỹ thuật giảm đau sau phẫu thuật bằng gây tê ngoài màng cứng được thực hiện như thế nào?

Giảm đau ngoài màng cứng là phương pháp giảm đau sau phẫu thuật bằng cách đưa thuốc tê vào khoang ngoài màng cứng thông qua ống thông được đặt sau lưng để ức chế dẫn truyền cảm giác đau ở một vùng nhất định do các rễ thần kinh chi phối.

Thời gian thực hiện tùy thuộc vào loại phẫu thuật và quá trình hồi phục của người bệnh, phương pháp giảm đau ngoài màng cứng có thể được thực hiện kéo dài từ 48-72 giờ sau phẫu thuật.

 Để đảm bảo an toàn, nhân viên y tế luôn theo dõi sát trong suốt quá trình người bệnh sử dụng phương pháp giảm đau ngoài màng cứng.

 Kỹ thuật Giảm đau sau Phẫu thuật bằng gây tê ngoài màng cứng đã được triển khai thường quy tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc và đem lại hiệu quả điều trị cao cho người bệnh.

----------------------------

Để đặt lịch khám tại bệnh viện, Quý khách vui lòng:

Gọi điện đến số tổng đài (miễn phí) 1800.96.96.26

(Thời gian đăng ký từ 7:00 đến 21:00 hàng ngày).

Hoặc đăng ký online tại http://khambenh.dakhoavinhphuc.com/

Tải và đặt lịch khám tự động trên App BVĐK Vĩnh Phúc để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng!

Tác giả: Thành Tuyên