1.Ung thư ruột thừa là gì?

Ung thư ruột thừa là tình trạng các tế bào bên trong ruột thừa phát triển một cách bất thường không tuân theo các quy luật kiểm soát của cơ thể, các tế bào ác tính này có tính xâm lấn và lan sang các cơ quan khác trong cơ thể.

2. Tỉ lệ, nguy cơ mắc, các típ của ung thư ruột thừa

Các nghiên cứu chỉ ra, ung thư ruột thừa rất hiếm, chiếm dưới 4 % các u của đường tiêu hóa và chiếm 0,2% trong các phẫu thuật ruột thừa, ung thư nguyên phát của ruột thừa chiếm tỷ lệ khoảng 1,2/100000 dân/năm tại Mỹ, thường được phát hiện tình cờ, không có yếu tố nguy cơ rõ ràng.

Theo tổ chức y tế thể giới (WHO) năm 2019, ung thư ruột thừa có 4 típ: ung thư biểu mô tuyến nhầy, ung thư biểu mô không biệt hóa, ung thư biểu mô tế bào đài và u thần kinh nội tiết.

3. Triệu chứng của ung thư ruột thừa.

Hầu hết các trường hợp đều không có triệu chứng ở giai đoạn sớm, một số có biểu biểu hiện như viêm ruột thừa. Một số gây ra các triệu chứng không đặc hiệu như:

Đau bụng, đau theo từng cơn, có thể cảm thấy đau tại vùng hố chậu bên phải.

Chướng bụng, chán ăn, cảm thấy nhanh no sau khi ăn một lượng nhỏ thức ăn.

Rối loạn tiêu hóa: Buồn nôn hoặc nôn, táo bón hoặc tiêu chảy. Biểu hiện một tình trạng viêm ruột thừa như: Đau bụng đau vùng quanh rốn sau đó khu trú tại hố chậu phải, đau thành từng cơn, buồn nôn và nôn, bí trung tiện và đại tiện, bụng chướng, khó chịu, có thể sốt nhẹ, nếu đã vỡ gây sốt cao.

Các dấu hiệu khác: tùy vào giai đoạn bệnh mà có thể biểu hiện khác nhau, giai đoạn muộn có thể biểu hiện như di căn xa tại các cơ quan khác.

4. Chẩn đoán, điều trị, tiên lượng ung thư ruột thừa

Chẩn đoán ung thư ruột thừa cần sự phối hợp của lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm giải phẫu bệnh…, trong đó xét nghiệm giải phẫu bệnh được coi là tiêu chuẩn vàng, là xét nghiệm quyết định để khảng định ung thư ruột thừa.

Phương pháp điều trị ung thư ruột thừa phụ thuộc vào: típ ung thư, giai đoạn bệnh, tình trạng sức khỏe.  Phương pháp phổ biến là cắt ruột thừa, cắt đại tràng phải, ngoài ra tùy giai đoạn bệnh mà có thể điều trị hóa chất, xạ trị kèm theo.

Tiên lượng của ung thư ruột thừa thay đổi tùy thuộc vào loại u, kích thước và tình trạng di căn, nếu phát hiện sớm thì khả năng chữa khỏi cao, với ung thư biểu mô tuyến nhầy ruột thừa tiên lượng khá tốt, 65% bệnh nhân cắt ruột thừa và đoạn manh tràng sống sau 10 năm, 50% bệnh nhân có di căn phúc mạc sống sau 5 năm.

5. Ca bệnh

Tại bệnh viện đa khoa tỉnh, ngày 9/9/2021 tiếp nhận bệnh nhân N.X.G nam 55 tuổi, cách vào viện 6 giờ, người bệnh xuất hiện đau bụng hố chậu phải, đau âm ỉ, liên tục tăng dần, không nôn, không sốt. Vào viện khám, người bệnh tỉnh, tiếp xúc tốt, mạch 75 lần/phút, huyết áp 110/70 mmHg, nhịp thở đều 18 lần/phút. Bụng không chướng, ấn đau hố chậu phải, không có phản ứng thành bụng và cảm ứng phúc mạc. Xét nghiệm bạch cầu 10,3 (G/l), bạch cầu trung tính 93,5%, chụp CT: hình ảnh ruột thừa quặt ngược lên trên và ở dưới gan, phần ngọn ruột thừa phình to, đường kính 2 cm, trong lòng chứa dịch, có thâm nhiễm mỡ mạc treo xung quanh, các chỉ số khác bình thường. Người bệnh được phẫu thuật cắt ruột thừa nội soi và được xét nghiệm giải phẫu bệnh trên mẫu bệnh phẩm ruột thừa. Kết quả xét nghiệm giải phẫu bệnh như sau:

Đại thể ruột thừa kích thước 5x1cm thanh mạc xung huyết, cắt qua gốc ruột thừa có vùng u kích thước 2x1cm, cắt qua u trắng chắc hơi nhầy. Vi thể: Mô u gồm các tế bào nhân thô, kiềm tính, hoạt động chế nhầy mạnh, sắp xếp thành cấu trúc tuyến hoặc thành ổ nhỏ trôi nổi trong các bể chất nhầy, mô u xâm nhập hết lớp cơ tới lớp thanh mạc. Xét nghiệm hóa mô miễn dịch: CK 7- (+), CK 20- (+++), CDX2-(+++), Ki 67- (++). Kết luận: Ung thư biểu mô tuyến nhầy của ruột thừa, xâm nhập tới thanh mạc/ Viêm ruột thừa cấp.

Ths.Bs Nguyễn Văn Quang (PTK GPB) cho biết ung thư ruột thừa thường xuất hiện như bệnh cảnh của viêm ruột thừa, thường được phát hiện tình cờ trong phẫu thuật viêm ruột thừa, có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi. Theo thống kê của khoa Giải phẫu bệnh tại Bệnh viện đa khoa tỉnh, hàng năm phát hiện từ 3 - 5 trường hợp, trong đó có những trường hợp người bệnh tuổi đời còn rất trẻ chỉ ngoài 20 tuổi. Do vậy, để phát hiện sớm được ung thư ruột thừa rất cần đến kinh nghiệm của các bác sĩ lâm sàng, đặc biệt là sự lưu tâm đến tầm soát mắc cơ ung thư sớm trong quá trình điều trị bệnh lý viêm ruột thừa.

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc là địa chỉ xét nghiệm giải phẫu bệnh hàng đầu của tỉnh trong lĩnh vực sàng lọc, chẩn đoán phát hiện ung thư sớm. Bệnh viện được đầu tư trang bị nhiều máy móc hiện đại tiên tiến, với đội ngũ thầy thuốc chuyên khoa sâu, làm chủ được nhiều kĩ thuật cao như xét nghiệm mô bệnh học, nhuộm hóa mô miễn dịch tự động, sinh thiết tức thì.. Hàng năm, bệnh viện thực hiện hàng nghìn mẫu xét nghiệm, phát hiện sớm hàng trăm trường hợp ung thư, mang lại cơ hội điều trị sớm và cơ hội sống cho nhiều người dân.

Tác giả: Ths.Bs Nguyễn Văn Quang